Gian nan thành lập doanh nghiệp
Thứ Hai, 12 tháng 5, 2014
Một
trong những nguyên tắc cơ bản của nhà nước pháp quyền là “công dân được làm những gì
mà pháp luật không cấm”. Theo
tinh thần của nguyên tắc này thì “\ những
điều mà pháp luật cấm công dân không được phép thực hiện”. Tuy nhiên trên
thực tế pháp luật chỉ liệt kê những điều mà pháp luật cấm mà không liệt kê được
những điều mà pháp luật không cấm và công dân sẽ được làm tất cả những điều mà
pháp luật không cấm . Nguyên tắc này giúp phát huy mọi sáng tạo của các chủ thể
phục vụ lợi ích của xã hội, của Nhà nước và của công dân. Nó tạo ra sự chủ động
cho mọi công dân trong việc thực hiện các quyền của mình . Tuy nhiên, đối với
các cơ quan nhà nước, các cán bộ - công chức (CBCC) lại phải áp dụng nguyên tắc “Chỉ
được làm những gì mà luật cho phép”,
nhằm tránh những hành vi tuỳ tiện, xâm phạm quyền và lợi ích chính đáng của
công dân.
(Ảnh sưu tầm)
Thực tiễn đó dẫn đến sự đối đầu giữa
hai nguyên tắc trên, dẫn đến các hiểu không thông nhất ngay cả đối với nhà làm
luật và người áp dụng pháp luật. Một số cơ quan Nhà nước, CBCC Nhà nước dựa vào
nguyên tắc trên không ít lần gây cản trở cho người dân, cho các Doanh nghiệp thực
hiện các quyền của mình. Chẳng hạn, sau khi Luật Doanh nghiệp 2005 có hiệu lực,
có nhà đầu tư muốn thành lập Doanh nghiệp để kinh doanh ngành nghề “vận tải đa phương thức”, nhưng do pháp
luật chưa quy định vấn đề này nên Phòng ĐKKD từ chối cấp giấy phép (do không có
theo danh mục ngành nghề kinh doanh nên không biết thuộc trường hợp cấm hay bị
hạn chế kinh doanh với điều kiện kèm theo).
Nhà đầu tư phản đối, với lý do: “nếu không có quy định, không thuộc ngành
nghề cấm kinh doanh, thì tôi được phép kinh doanh, chưa kể đây lại là sự tiên
phong của tôi, lợi thế kinh doanh của tôi”. Tuy nhiên, Phòng ĐKKD cũng có
cái lý của họ, vì nếu luật không quy định, thì họ cũng không được phép làm. Điều
này vô hình chung đã gây cản trở rất lớn cho doanh nghiệp nhất là những doanh
nghiệp đi tiên phong trong việc đầu tư
kinh doanh tạo ra một lượng của cải rất lớn cho xã hội, cho đất nước. Sự tiến bộ
xã hội và sự lớn mạnh của bất kể một nền kinh tế nào đều ảnh hưởng rất lớn đến
các chính sách pháp luật . Nó bổ sung, hoàn thiện các chính sách pháp luât. Tuy nhiên các chính sách pháp luật
nếu không được ban hành đúng, kịp thời phủ hợp vơi sự phát triển của xã hội của
nên kinh tế sẽ cản trợ sự phát triển của tiến bộ xã hội, của nền kinh tế.
Việc ban hành các văn bản quy phạm
pháp luật đã dần đưa tinh thần của nguyên tắc “công dân được làm những gì mà pháp luật không cấm” và được cụ thể
hóa trong các quy phạm pháp luật . Trong Bộ luật Dân sự 2005 có sự phân biệt
khá thú vị về khái niệm “bất động sản” và “động sản”, theo đó, sau khi liệt kê ra bất động sản là những gì, luật
quy định: “động sản là những tài sản
không phải là bất động sản.” Tuy nhiên vẫn còn có rất nhiều các văn bản
pháp luật vẫn còn giữ khư khư cái nguyên tắc:“Chỉ làm những gì mà pháp luật cho phép” . Chính vì điều đó đã làm
cho việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trở nên không thống nhất, chồng
chéo, mâu thuẫn gây khó khăn cho việc hiểu luật và áp dụng pháp luật. Chẳng hạn,
trong việc đăng ký thành lập doanh nghiệp thì Nghị định 43/2010/NĐ-CP
và Thông
tư 01/2013/TT-BKH&ĐT xếp vào nhóm ngành nghề “chưa biết phân vào đâu”, hoặc “ngành
nghề chưa khớp mã với hệ thống nghề kinh tế Việt Nam”.
Liên quan đến vấn đề này, có hai câu
hỏi đặt ra?
Thứ nhất, nếu như cơ quan nhà nước không thể
thống kê, liệt kê ra hết những ngành nghề kinh doanh thì tại sao không lựa chọn
phương án là chỉ thống kê các ngành nghề cấm đăng ký kinh doanh, còn lại tất cả
là các ngành nghề mà nhà đầu tư thoải mái lựa chọn (bao gồm cả hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện)?
Thứ hai, tại sao lại bắt người thành lập DN
phải “áp
mã ngành” cấp 4 hoặc cấp 5
ngay trên hồ sơ thành lập DN, trong khi đây là chức năng của Phòng ĐKKD?
Chính vì lợi dụng sự không rõ ràng và chồng chéo trong các văn bản pháp luật các cơ quan nhà nước
đã đưa ra những quy định gây khó dễ cho
các doanh nghiệp. Từ đó nhiều loại “giấy
phép con, cháu” đã và đang được không ít cơ quan “nghĩ ra” khiến cho những người muốn thành lập Doanh nghiệp như lạc
vào “mê
hồn trận” của thủ tục hành chính.
Nguyễn Trung Trực
Tập sư hành nghề Luật sư
Công ty Luật TNHH Trung Nguyễn
Số 118, phố Yên Lãng, Đống Đa, Hà Nội
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét